در این روش جراحی، سلول های شوان به محل مسدودشده نخاع تزریق می شود و بر اثر آن، راه عبور سیگنال ها باز می شود و به این ترتیب بیمار بهبود می یابد. البته میزان بهبودی در افراد مختلف متفاوت است. وی افزود: این دستاورد جدید علمی مراحل آزمایشی خود را علاوه بر حیوانات، روی افراد دچار مرگ مغزی نیز طی کرده است و به عنوان یک روش جدید به دنیا معرفی شده که البته هنوز در مراحل تحقیقاتی و آزمایشی است.
وی با اشاره به اینکه حدود 70 تا 80درصد ضایعات نخاعی، بر اثر له شدگی نخاع بوده و در کمتر از 10 تا 20درصدشان شکستگی منجر به قطع کامل نخاع می شود، گفت: سلول درمانی در موارد قطع کامل نخاع ممکن است مفید نباشد، ولی در ضایعات ناکامل نخاعی مثل حباب های داخل نخاعی قابل استفاده است.
این بیماران با این روش، کاملاً به وضعیت اولیه برنمی گردند، ولی بعضی از توانمندی هایشان تقویت می شود. وی با بیان اینکه بیماران مبتلا به ضایعات تروماتیک و آسیب هایی که در اثر سقوط از بلندی، تصادفات رانندگی و جراحات جنگی ایجاد می شوند، بعد از عمل احساس گزگز و مورمور در اندامشان حس می کنند، گفت: سیر بهبودی بیمار بعد از عمل، یک تا دو سال طول می کشد و در این مدت بیمار باید تحت توانبخشی و فیزیوتراپی فشرده قرار گیرد.
دکتر هوشنگ صابری- رئیس پروژه پیوند سلول های شوان برای ترمیم ضایعات نخاعی- گفت: بیماران دچار آسیب نخاعی به دلایل مختلف از جمله یک ضربه ناگهانی دچار وضعیتی می شوند که سیگنال های عصبی از نخاع آنها عبور نمی کند و به همین علت دچار نوعی فلج و بی تحرکی می شوند. در این روش جراحی، سلول های شوان به محل مسدودشده نخاع تزریق می شود و بر اثر آن، راه عبور سیگنال ها باز می شود و به این ترتیب بیمار بهبود می یابد.
البته میزان بهبودی در افراد مختلف متفاوت است. وی افزود: این دستاورد جدید علمی مراحل آزمایشی خود را علاوه بر حیوانات، روی افراد دچار مرگ مغزی نیز طی کرده است و به عنوان یک روش جدید به دنیا معرفی شده که البته هنوز در مراحل تحقیقاتی و آزمایشی است. وی با اشاره به اینکه حدود 70 تا 80درصد ضایعات نخاعی، بر اثر له شدگی نخاع بوده و در کمتر از 10 تا 20درصدشان شکستگی منجر به قطع کامل نخاع می شود، گفت: سلول درمانی در موارد قطع کامل نخاع ممکن است مفید نباشد، ولی در ضایعات ناکامل نخاعی مثل حباب های داخل نخاعی قابل استفاده است. این بیماران با این روش، کاملاً به وضعیت اولیه برنمی گردند، ولی بعضی از توانمندی هایشان تقویت می شود.
وی با بیان اینکه بیماران مبتلا به ضایعات تروماتیک و آسیب هایی که در اثر سقوط از بلندی، تصادفات رانندگی و جراحات جنگی ایجاد می شوند، بعد از عمل احساس گزگز و مورمور در اندامشان حس می کنند، گفت: سیر بهبودی بیمار بعد از عمل، یک تا دو سال طول می کشد و در این مدت بیمار باید تحت توانبخشی و فیزیوتراپی فشرده قرار گیرد.
تمام فکر و ذکرش و ثانیه به ثانیه زندگی اش در این خلاصه شده که بتواند برای یک بار هم که شده راه برود و تپش های گرم زمین را در کف پاهایش حس کند. تا چند سال پیش حتی اسمی از ضایعه نخاعی و اینکه این ضایعه می تواند کسی را زمین گیر کند، نشنیده بود اما اکنون درحالی که روی صندلی چرخ دار نشسته، گاهی اوقات از گوشه و کنار دنیا و از صفحه کوچک تلویزیون اخباری را می شنود: روش جراحی یک جراح چینی برای درمان فلج های برگشت ناپذیر با استقبال بیماران سراسر دنیا روبه رو شده است.
دانشمندان دانشگاه ملبورن استرالیا اعلام کردند روش ترمیم اعصاب نخاعی آسیب دیده را یافته اند. فناوری تحریک الکترونیک برای ترمیم ضایعات نخاعی ایجاد شد. دانشمندان برزیلی موفق شدند با استفاده از سلول های بنیادین،حس را به اندام فاقد احساس بیماران برگردانند. زنی در کره جنوبی که 20 سال فلج بود پس از درمان نخاع آسیب دیده اش با سلول های گرفته شده از بند ناف راه می رود.
و... هزاران هزار خبر دیگری که ممکن است او را به آرزویش نزدیک تر کند و اکنون خبری دیگر: دانشمندان ایرانی برای اولین بار به روش شگفت انگیزی برای درمان ضایعات نخاعی از طریق تزریق سلول شوان دست یافتند. شنیدن این خبر جرقه امیدی بود برای هزاران ایرانی مبتلا به ضایعه نخاعی؛ بیمارانی که سالیان دراز از عفونت های مختلف بدن، زخم بستر، اسپاسم های عضلانی، مشکلات تنفسی و دیگر مشکلات مربوط به ضایعه نخاعی رنج می برند.
خوب است بدانید ضایعات نخاعی در این بیماران به صورت اختلالات حسی و حرکتی و عدم کنترل اجابت مزاج و دفع ادرار تظاهر می کند. میزان شیوع این ضایعات در جامعه 5/0 در هزار است و در موارد جدید، هرساله معمولاً شیوعی بین 5 مورد در هر صدهزار نفر دارد.
ضایعات نخاعی معمولاً بعد از یک دوره یکی دوساله و با درمان های مختلف بهبود پیدا می کند و در 10 تا 15درصد موارد، مزمن شده و به صورت اختلالات حسی- حرکتی تظاهر می کند. به هر حال درمان ضایعات نخاعی در فاز مزمن، یکی از آرزوهای بشر است وامید زیادی را برای آنها ایجاد می کند.
روش سلول درمانی برای ترمیم ضایعات نخاعی زمانی در کشور مطرح می شود که 2100 نفر از جانبازان دچار ضایعات نخاعی هستند و با توجه به آمار بالای تصادفات و حوادث مختلف و اینکه ایران در میان کشورهای جهان یکی از حادثه خیزترین کشورهاست و بیش از 7هزار فرد مبتلا به ضایعه نخاعی در کشور زندگی می کند، اهمیت این شیوه درمانی بیشتر نمود پیدا می کند.
پروژه سلول درمانی به این شرح در بیمارستان امام خمینی(ره) شروع شده است: در مرحله اول، آزمون حیوانی؛ از ابتدای سال 1381 پس از انجام مطالعات اولیه مدل سازی ضایعات نخاعی در موش شروع شد. برای انجام مطالعات حیوانی 33 موش درنظر گرفته شد و در آنها ضایعات نخاعی ایجاد شد که موش ها از کمر به پایین دچار فلج شدند. سلول های موردنظر از موش گرفته، کشت و تکثیر شدند و نهایتاً پس از انتقال سلول ها به نخاع موش های آسیب دیده، بهبود و پیشرفت روزانه در موش ها مشاهده شد و پس از 60 روز در مقایسه با گروه کنترل، بهبود چشمگیری مشاهده شد، به گونه ای که موش ها قادر به دویدن و حرکت دم بودند.
پس از موفقیت در آزمون حیوانی در پایان سال 1382 بررسی زیادی در رابطه با بی خطربودن به کارگیری این روش روی انسان انجام شد و همچنین برای کسب توانایی رشد سلول های انسانی که از خود فرد گرفته می شود تلاش های بسیاری صورت گرفت. برای این اقدام بر روی انسان، مجوز کمیته اخلاقی پزشکی دریافت گردید و از بهمن ماه 1384 این اقدام درمانی برای اولین داوطلب انجام شد. تعداد بیمارانی که مورد درمان قرارگرفتند 9 نفر است.
مشخصات یکی از بیماران داوطلبی که این عمل روی او صورت گرفت از این قرار است: شرایط عمل یک جانباز 36ساله 70درصد، قبل از عمل شدن، بی اختیاری مدفوع و ادرار، فلج کامل اندام های تحتانی و بدون حس و حرکت. شرایط بعد از عمل این بیمار شامل کنترل کامل ادرار و مدفوع، بهبود حرکت و برگشت کامل حس سطحی و عمقی تا نوک انگشتان پا. عمل پیوند سلول برای ترمیم ضایعات نخاعی روی انسان تاکنون غیر از ایران در کشورهایی مثل روسیه و چین نیز انجام گرفته است، ولی به رغم تعداد زیاد این عمل ها با استفاده از سلول های بنیادی جنینی، هنوز موفقیت چشمگیری حاصل نشده است.
همچنین در کشور روسیه که از سلول های بویایی مخاط بینی یا سلول های مغز استخوان استفاده می کنند نتایج قابل قبولی به دست آمده است، ولی زمان اولین آثار درمان، بسیار بیشتر از این روش منحصر به فرد انجام شده در ایران است. در این روش که بسیار متفاوت از روش های درمانی در روسیه و چین است از سلول های غلاف عصبی محیطی(شوان) استفاده می شود. سلول ها از عصب پای شخص برداشته و به مدت سه الی چهار هفته کشت و تکثیر می شوند و سپس عمل پیوند انجام می شود.
